بررسی پذیرش های بستری غیر مقتضی پس از اجرای طرح تحول سلامت
_1.jpg)
این مقاله به بررسی میزان پذیرشهای بستری غیرمقتضی در دو بیمارستان بزرگ زاهدان در استان سیستان و بلوچستان پرداخته است که پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت، افزایش قابلتوجهی در مراجعات به مراکز درمانی دولتی مشاهده شده بود. هدف این پژوهش برآورد تعداد پذیرشهایی بود که بدون ضرورت پزشکی صورت گرفته و در نهایت منجر به اتلاف منابع، افزایش هزینهها و اشغال غیرضروری تختهای بیمارستانی شدهاند.
برای انجام مطالعه، پروندههای ۶۰۲ بیمار بستری در بخشهای داخلی و جراحی طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ بررسی شدند. روش نمونهگیری بهصورت چندمرحلهای انتخاب شد تا نمایندهای دقیق از جامعه آماری در طول زمان حاصل شود. ابزار اصلی گردآوری دادهها پروتکل ارزیابی مناسب (AEP) بود که با معیارهای مشخص، پذیرشها و اقامتها را از نظر ضرورت بررسی میکرد.
نتایج پژوهش نشان داد که ۸/۳ درصد از پذیرشها و ۳/۵ درصد از اقامتها غیرمقتضی بودهاند. همچنین از مجموع خدمات ارائهشده، ۱۲ درصد شامل آزمایشهای غیرضروری، دارو، ویزیت پزشک و خدمات پرستاری بود که به بیماران غیرمقتضی تعلق داشت. تفاوت معناداری از نظر آماری میان بخشهای داخلی و جراحی در زمینه پذیرشهای غیرمقتضی وجود داشت؛ اما در سایر متغیرها از جمله نوع بیمارستان، جنسیت، سن و نحوه پذیرش (اورژانسی یا عادی)، تفاوت قابلملاحظهای دیده نشد.
یکی از دلایل احتمالی برای بالا بودن پذیرشهای غیرمقتضی در بخش داخلی، ماهیت غیرقطعی بسیاری از بیماریهای داخلی و تمایل پزشکان یا بیماران به بستریشدن برای بررسیهای بیشتر عنوان شده است. در مقابل، بیماران جراحی معمولاً با تشخیص مشخص وارد بیمارستان میشوند و بستریشدن آنها با ضرورت بیشتری همراه است.
بررسیهای مالی نشان داد که هزینههای پرداختشده برای این خدمات غیرضروری، سهم قابلتوجهی از منابع نظام سلامت را به خود اختصاص دادهاند؛ که در نهایت موجب کاهش بهرهوری، فرسایش تجهیزات و نیروی انسانی و اختلال در ارائه خدمات باکیفیت میشود.
در پایان، پیشنهادهایی برای مدیریت بهتر منابع و کاهش پذیرشهای غیرمقتضی ارائه شده که شامل تقویت فرآیند تریاژ، اجرای مؤثر نظام ارجاع، و استفاده از پزشکان متخصص در بیمارستانهای دولتی است. همچنین محدودیتهایی مانند ناقص بودن برخی پروندهها و تمرکز پژوهش بر فقط دو مرکز درمانی، از جمله مواردی هستند که در تعمیم نتایج باید مدنظر قرار گیرند.
comment